مشاوره اختلالات جنسی یا سکس تراپی | مشاورلاین
سکس تراپی چیست؟
سکس‌تراپی یکی از گرایش‌های علم روانشناسی است، که در زمینه مشاوره مشکلات جنسی به افراد خدمات تخصصی ارائه می‌دهد. سلامت جنسی یکی از حیطه‌های مهم و اثرگذار بر کیفیت زندگی است و به هر دو جنبه جسمانی و روانی سلامت مرتبط هستند. همان‌طور که مشکلات مربوط به سلامت جسمانی و روانی قادر به ایجاد اختلالات و بیماری‌های جنسی می‌باشند، به طور متقابل، اختلال عملکرد بیماری‌های جنسی نیز می‌توانند زمینه‌ساز بروز مشکلات و بیماری‌های روانی شوند.
با توجه به اهمیت این مسئله سکس‌تراپی با انجام مشاوره مشکلات جنسی به افراد کمک می‌کند تا سلامت جنسی خود را حفظ کنند. خدمات مشاوره مشکلات جنسی شامل طیف گسترده‌ای همچون آموزش، درمان اختلالات جنسی و پیشگیری از بیماری‌ها می‌باشد.
علت اختلالات جنسی چیست ؟
اختلالات و مشکلات جنسی به دلایل متفاوتی ایجاد می‌شوند. در هر مرحله سنی با توجه به ویژگی‌های رشدی مخصوص آن سن افراد ممکن است با مسائل و مشکلاتی در زمینه امور جنسی رو‌به‌رو باشند. به طول کلی علت اختلالات جنسی را می‌توان در 3 دسته کلی بیان کرد.
فقدان دانش کافی و مناسب
همان‌طور که گفته شد در هر سنی افراد با توجه به ویژگی‌های رشدی آن سن با مسائل مختلفی رو‌به‌رو هستند و بنابراین لازمه که در مورد مسائل جنسی آن سن اطلاعات مناسبی داشته باشند. در بسیاری از موارد فقدان آموزش‌های لازم و صحیح منجر به بروز اشتباهاتی از سوی افراد می‌شود و یا تصورات نادرستی نسبت به امور جنسی پیدا می‌کنند که باعث می‌شود از عملکرد جنسی خود رضایت نداشته باشند و یا برای حل مشکلات به وجود آمده از روش‌های نادرست استفاده می‌کنند. مشاوره مشکلات جنسی با ارائه آموزش‌های اصولی تا حد زیادی به پیشگیری از اختلالات و مشکلات جنسی کمک می‌کند.
مسائل فیزیولوژیک
در سنین بلوغ و بالاتر افراد دچار تغییرات هورمونی زیادی می‌شوند. این تغییرات هورمونی در سنین و مراحل مختلف زندگی بر عملکرد جنسی افراد تاثیر می‌گذارد. مهم‌ترین هورمون‌های مرتبط با مشکلات جنسی هورمون‌های استروژن، پروژسترون، تستوسترون، دوپامین، سروتونین و اکسی‌توسین هستند. به هم خوردن تعادل این هورمون‌ها تغییراتی در عملکرد جنسی افراد ایجاد می‌کند. به عنوان مثال افزایش سطح دوپامین میل جنسی را افزایش داده و افزایش بیش از حد سروتونین میل جنسی را کم می‌کنند.
علاوه بر تنظیمات هورمونی گاهی برخی مشکلات پزشکی منجر به بروز اختلالات جنسی می‌شوند. به طور کلی بعد از بیماری و جراحی‌های سخت میل جنسی افراد کاهش می‌یابد. بیماری‌هایی همچون کم‌کاری تیروئید و یا دیابت بر میل جنسی زنان تاثیرگذار هستند. گاهی اختلالات جنسی ناشی از عوارض داروهای خاصی هستند. برخی داروهای پایین‌آورنده فشارخون در انزال دیررس نقش دارند.
مسائل و مشکلات روانشناختی
برخی از بیماری‌های روانشناختی منجر به کاهش میل جنسی در افراد می‌شود. مهم‌ترین بیماری مرتبط با مشکلات جنسی، بیماری افسردگی است. کاهش میل جنسی یکی از علائم بیماری افسردگی است (این نشانه به تنهایی بیانگر اختلال افسردگی نیست، فقط یکی از علائم است و به سایر نشانه‌ها نیز باید توجه شود). علاوه بر این مصرف برخی داروهای روانپزشکی همچون داروهای تنظیم‌کننده سروتونین و ضدافسردگی در برخی موارد منجر به کاهش میل جنسی می‌گردد (توجه داشته باشید این عوارض موقتی بوده و به تدریج برطرف می‌شود و نباید مصرف دارو قطع شود).
ممکن است برخی افراد احساس خوبی نسبت به بدن خود نداشته باشند و به دلیل اتفاقات ناخوشایندی که در کودکی برای آن‌ها رخ داده است ترس و اضطراب زیادی از رابطه جنسی داشته باشند و یا استرس و فشارهای روزانه عملکرد جنسی آن‌ها را تحت‌تاثیر قرار دهد این مسائل و مشکلات روانشناختی با مشاوره مشکلات جنسی به راحتی قابل مدیریت و درمان است.
اختلالات جنسی که نیاز به مشاوره جنسی دارند کدامند؟
مشاوره مشکلات جنسی طیف متعددی از اختلالات جنسی را مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهد. به طور کلی اختلالات جنسی که با استفاده از مشاوره مشکلات جنسی مورد درمان قرار می‌گیرند عبارت‌اند از:
اختلال میل جنسی
اختلال میل جنسی هر دو گروه مردان و زنان را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. مهم‌ترین ویژگی این بیماری کمبود یا فقدان خیال‌پردازی‌های جنسی و کاهش میل برای فعالیت جنسی است. این علامت معمولا بیشتر از 6 ماه فرد را درگیر می‌کند. بنابراین کاهش میل جنسی موقتی و ناشی از مسائل روحی و یا هورمونی کوتاه مدت نشانه اختلال و بیماری نیست.
اختلالات نعوظی
اختلالات نعوظی معمولا مردان را درگیر می‌کند. اختلال نعوظی شامل انزال دیررس و انزال زودرس است و در هر دو حالت برای فرد ناخوشایند بوده و منجر به تجربه نامطلوب از رابطه جنسی می‌شود. مشکلات مرتبط با انزال با 3 علامت کلی مشخص می‌شوند:
مشکل چشمگیر در رسیدن به نعوظ در طول فعالیت جنسی
مشکل چشمگیر در حفظ نعوظ تا تکمیل فعالیت جنسی
کاهش چشمگیر در سفتی نعوظ
اختلال ارگاسم
اختلال ارگاسم اختلالی است که مربوط به زنان است. در این اختلال معمولا فرد به اوج لذت جنسی نمی‌رسد و تجربه لذت‌بخشی از رابطه جنسی ندارد.
واژینیسموس
واژینیسموس یک اختلال جنسی رایج در زنان است. در واژینیسموس عضلات خارجی اندام تناسلی به طور غیرارادی منقبض شده و مانع برقراری رابطه جنسی می‌شود. واژینیسموس اغلب با درد هنگام مقاربت نیز همراه است.
سایر اختلالات جنسی
اختلالاتی که توصیف شدند، مشکلات مرتبط با چرخه جنسی هستند که به طور طبیعی در بدن هر فرد از سنین بلوغ به بعد اتفاق می‌افتد. اما گاهی افراد در سنین بلوغ و یا قبل از آن با هویت و جنسیت خود دچار مشکل می‌شوند. مثلا یک دختر علائق و ویژگی‌های پسرانه دارد و نمی‌تواند خود را به عنوان یک دختر بپذیرد و یا برعکس. این دسته از مشکلات، مرتبط با نارضایتی جننسیتی هستند که نیاز به مداخلات تخصصی دارند. دسته‌ای دیگر از اختلالات جنسی، کژکاری‌های جنسی هستند. در این حالت میل جنسی افراد متمرکز بر اشیا بوده و با کسی غیر از شریک جنسی، به ارضا می‌رسند و یا به شکل افراطی دچار خودارضایی می‌شوند. این حالت با نام کلی پارافلیا شناخته می‌شود. نمونه‌ای از پارافیلیا عبارت است از: بچه بازی (انجام عمل جنسی با کودکان)، یادگارخواهی (جمع آوری اشیاء خاص مانند کفش یا جوراب زنانه)، تماشاگری جنسی و آزارخواهی جنسی یا آزارگری جنسی. مشاوره مشکلات جنسی در این موارد نیز به افراد مبتلا خدمات مشاوره و درمان ارائه می‌دهد.
درمان اختلالات جنسی با مشاوره جنسی
مشاوره مشکلات جنسی با ارائه انواع خدمات تخصصی به سلامت جنسی افراد کمک می‌کند. افراد ابتدا با استفاده از مصاحبه‌های تخصصی مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرند تا به شکل دقیق نوع مشکلشان مشخص شود. بعد از تشخیص، مشاور مشکلات جنسی در مورد ماهیت اختلال، توضیحات لازم را به افراد ارائه می‌کند.
با توجه به نوع مشکل، ممکن است فرد نیاز به مصرف دارو یا مداخلات پزشکی داشته باشد. در این موارد به روانپزشک و متخصص مربوطه ( عموما متخصص زنان یا اروورلوژیست) ارجاع داده می‌شود. درمان اختلالات جنسی معمولا به شکل تیمی ارائه شده و مجموعه‌ای از متخصصان به فرد خدمات تخصصی ارائه می‌دهند.
مشاوره مشکلات جنسی به افراد علاوه بر آموزش‌های لازم مهارت‌ها و تکنیک‌های رفتاری خاصی را آموزش می‌دهد. با استفاده از تکنیک‌های ریلکسیشن و ذهن‌اگاهی افراد یاد می‌گیرند استرس و اضطراب خود را کنترل کرده و تجربه مطلوبی در حین رابطه جنسی داشته باشند. همچنین برخی تکنیک‌های رفتاری در کاهش مشکلات مرتبط با نعوظ در آقایان بسیار تاثیرگذار است.
مشاوره مشکلات جنسی با فراهم‌کردن فضای امن به افراد امکان می‌دهد تا در مورد تعارضات جنسی و تجربیات ناخوشایند خود صحبت کنند و بسیاری از باورهای نادرست آن‌ها اصلاح شود.
مشاوره جنسی تا چه حد می تواند مفید و موثر باشد ؟
مشاوره مشکلات جنسی فقط محدود به درمان اختلالات جنسی نیست. بلکه این حیطه، به افراد کمک می‌کند تا از بروز بیماری‌ها پیشگیری کرده و کیفیت و رضایت بالایی در رابطه جنسی خود داشته باشند. مشاوره مشکلات جنسی در هر دوره سنی متناسب با سن و ویژگی‌های افراد خدمات تخصصی ارائه می‌دهد.
در سنین کودکی یکی از نگرانی‌های والدین آموزش مسائل جنسی به کودکان، برخورد صحیح با سوالات و کنجکاوی‌های کودکان و پیشگیری از سوءاستفاده‌های جنسی احتمالی است. مشاوره مشکلات جنسی با ارائه آموزش‌های لازم در این زمینه نگرانی والدین را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
در دوران بلوغ و تغییرات هورمونی که برای نوجوانان اتفاق می‌افتد مشاوره مشکلات جنسی با آموزش ویژگی‌های خاص این سن و توصیه‌های مراقبتی نوجوانان را از بسیاری از خطرات و انحرافات دور می‌کند. مشاوره پیش از ازدواج و بررسی‌های تخصصی برای زوج‌های جوان، یکی دیگر از خدمات مشاوره مشکلات جنسی است که در بالا بردن کیفیت زندگی افراد به شدت تاثیرگذار است. لازم است زوجین با چرخه جنسی و عملکرد آن آشنا باشند و با توجه به ماهیت آن، انتظارات منطقی از یکدیگر در این زمینه داشته باشند. این آموزش‌ها در جلسات مشاوره مشکلات جنسی به افراد ارائه می‌شود.
مشاوره مشکلات زناشویی
ازدواج مسائل و پیچیدگی‌های زیادی به همراه دارد. یکی از این مسائل، مشکلات زناشویی در زوج‌ها است. در بسیاری از موارد دیده شده است که تعارضات موجود بین زوج‌ها منجر به بروز اختلالاتی در عملکرد جنسی افراد شده است و گاهی برعکس. یعنی عدم رضایت از یک رابطه جنسی، باعث به جود آمدن اختلاف شده است. بنابراین بسیار اهمیت دارد که در این زمینه زوج‌های جوان از یک مشاور مشکلات جنسی کمک گرفته و بتوانند این مسئله را به طور دقیق ریشه‌یابی کنند.
در صورتی که مشکل به وجود آمده ناشی از نارضایتی در رابطه جنسی باشد هر یک از زوجین به طور اختصاصی مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرند. مهارت‌های موثر در ارتباط‌گیری و برقراری رابطه جنسی به افراد آموزش داده می‌شود و اگر لازم باشد برای درمان انفرادی نیز ارجاع داده می‌شوند.
ویژگی‌های مشاور جنسی خوب چیست ؟
یک مشاور جنسی خوب باید در زمینه مورد نظر صلاحیت‌های حرفه‌ای کسب کرده باشد. در زمینه مشکلات جنسی تحصیلات آکادمیک داشته باشد (تحصیلات دانشگاهی مرتبط یعنی روانشناس، مشاور یا روانپزشک باشد)، در زمینه مشکلات جنسی گواهی‌نامه‌های تخصصی داشته باشد ( این ویژگی را می‌توانید با توجه روزومه فرد متوجه شوید).
یکی دیگر از ویژگی‌های مشاور جنسی خوب این است که به بافت فرهنگی جامعه و مراجعین توجه کرده و مداخلات را متناسب با زمینه فرهنگی ارائه می‌دهد. تیم مشاوره، مشاورلاین با خدمات مشاوره جنسی همراه شماست.